24 มิถุนา ยนมหาศรีสวัสดิ์
ปฐมฤกษ์ของรัฐ ธรรมนูญของไทย
เริ่มระบอบอารยะประชาธิปไตย
ทั่วราษฎรไทย ได้สิทธิเสรี
สำราญ สำเริง รื่นเริง เต็มที่
เพราะชาติเรามีเอกราชสมบูรณ์
ไทยจะคงเป็นไทย ด้วยร่วมใจเทิดไทย ชโยชาติประเทศเหมือนชีวา ราษฎร์ประชาเหมือนร่างกาย
ถ้าแม้ว่าชีวิตมลายร่างกายก็เป็นปฏิกูล
พวกเราต้องร่วมรักพิทักษ์ไทยไพบูลย์
อีกรัฐธรรมนูญคู่ประเทศไทย
เสียกายเสียชนม์ยอมทนเสียได้
เสียชาติประเทศไทยอย่ายอมให้เสียเลย
ไทยจะคงเป็นไทย ด้วยร่วมใจเทิดไทย ชโยผู้แต่ง : ครูมนตรี (บุญธรรม) ตราโมท
(ภาพจาก นิตยสารสารคดีฉบับเดือนมิถุนายน 2542)
“หมุดคณะราษฎร์”
(ภาพจากบทความ “หมุดก่อเกิด รัฐธรรมนูญบนผิวถนน” โดย กีรติ)
หมุดทองเหลืองนี้ฝังอยู่ที่บริเวณลานพระบรมรูปทรงม้า
(ภาพจาก bangkoktourist.com)
ข้อความที่หมุดนั้นอ่านว่า
“ณ ที่นี้ ๒๔ มิถุนายน ๒๔๗๕ เวลาย่ำรุ่ง
คณะราษฎรได้ก่อกำเนิดรัฐธรรมนูญเพื่อความเจริญของชาติ”
คงไม่มีใครไม่ทราบว่า วันที่ 24 มิถุนายน 2475 นั้นมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์การเมืองของประเทศอย่างมาก เป็นวันเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราช มาเป็น ระบอบที่มีรูปแบบการปกครองที่มีรัฐสภา มีคณะรัฐมนตรี โดยมีนายกรัฐมนตรีเป็นผู้บริหารสูงสุด
ส่วนจะมีประชาธิปไตยมากแค่ไหนในช่วง 75 ปีที่ผ่านมานั้น เป็นอีกเรื่องหนึ่ง
ในอดีต วันที่ 24 มิถุนายน เคยถูกกำหนดให้เป็น “วันชาติ” ของประเทศด้วย ดังปรากฏอยู่ในประกาศ เรื่องวันชาติ ลงวันที่ 18 กรกฎาคม 2481 ในสมัยพระยาพหลพลพยุหเสนาเป็นนายกรัฐมนตรี
ส่วนการเฉลิมฉลองวันชาติ 24 มิถุนา ครั้งแรกนั้น จัดในปีถัดมา คือ 24 มิถุนายน 2482 ซึ่งเป็นสมัยรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม
ถือว่าวันที่ 24 มิถุนายน ของทุกปี เป็นวันหยุดราชการ
นอกจากนี้แล้วในวันที่ 24 มิถุนายน 2482 (วันเดียวกัน) รัฐบาลได้ออกประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี “ว่าด้วยรัฐนิยมใช้ชื่อประเทศ, ประชาชน และสัญชาติ” โดยมีเนื้อหาว่า (ตัดทอนข้อความมา) ในภาษาไทย ชื่อประเทศ ประชาชน และสัญชาติ ให้ใช้ว่า “ไทย” ในภาษาอังกฤษ ชื่อประเทศ ให้ใช้ว่า Thailand ชื่อประชาชน และสัญชาติ ให้ใช้ว่า Thai
จึงถือได้ว่าเป็นวันเปลี่ยนชื่อประเทศจาก “สยาม” เป็น “ไทย” อีกด้วย (แม้ว่าบางกระแสจะเห็นว่า ควรนับตั้งแต่การเสนอ ร่างพระราชบัญญัติรัฐธรรมนูญขนานนามประเทศ เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม 2482 มากกว่า)
ต่อมาในสมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นนายกรัฐมนตรีนั้น ได้มีมติ “ให้ยกเลิกประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี ลงวันที่ 18 กรกฎาคม 2481 เรื่อง วันชาติ นั้นเสีย และให้ถือเอาวันพระราชสมภพของพระมหากษัตริย์เป็นวันเฉลิมฉลองของชาติไทย” โดยประกาศไว้เมื่อ 21 พฤษภาคม 2503
ซึ่งต่อมาในวันที่ 8 มิถุนายน 2503 ก็ได้มีประกาศให้ยกเลิกการหยุดราชการในวันที่ 24 มิถุนายน เพราะไม่ได้เป็นวันชาติอีกต่อไปแล้ว
เพลงวันชาติ แต่งโดยครูมนตรี ตราโมท เป็นเพลงที่แต่งขึ้นเพื่อประกวดในงานฉลองวันชาติ โดยได้รับรางวัลที่ 1
สำหรับปี พ.ศ. ที่แต่งนั้น อ้างจาก reference ที่ข้าพเจ้าหามานั้น มีทั้งปี 2482 และปี 2483 เดิมทีข้าพเจ้าเชื่อว่าน่าจะเป็นปี 2482 มากกว่า เพราะเป็นการเฉลิมฉลองวันชาติ 24 มิถุนายนครั้งแรก ทางราชการอาจต้องการจัดงานอย่างยิ่งใหญ่ ถ้าจะให้มีการประกวด “เพลงวันชาติ” ก็น่าจะเป็นไปได้อยู่
แต่ถ้าพิจารณาถึงประเด็นการเปลี่ยนชื่อประเทศประกอบด้วยแล้ว ข้าพเจ้าคิดเดาเอาเองว่า แม้จะมีกระแสต้องการให้เปลี่ยนชื่อประเทศจากสยามเป็นไทยมาก่อนปี 2482 แต่ชื่ออย่างเป็นทางการก็ยังคงเป็นสยามอยู่ การแต่งเพลงวันชาติก่อนการประกาศเปลี่ยนชื่อประเทศนั้น ไม่น่าจะใช้คำว่า “ไทย” ตามที่ปรากฎในเนื้อเพลง
นอกจากจะมีเหตุผลอย่างอื่น หรือ ข้อกำหนดอื่นสำหรับการแต่งเพลงเพื่อประกวดในครั้งนั้น
ดังนั้นถ้ามีประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีในเดือนมิถุนายน 2482 และ การเสนอร่างพระราชบัญญัติ ฯ ในเดือนสิงหาคม (ปีเดียวกัน) การ(เตรียมตัว)แต่งเพลงเพื่อประกวดในปี พ.ศ. 2483 ก็มีความเป็นไปได้อยู่เหมือนกัน
- หมายเหตุ
ข้อมูลเรื่องปีที่ประกวดเพลงนั้น ส่วนหนึ่งเป็นข้อสันนิษฐานเป็นเพราะความสงสัยของข้าพเจ้าเอง ถ้าหากใครมีข้อมูลที่แน่นอนกรุณาแจ้งให้ข้าพเจ้าทราบด้วย เพระ reference ที่ข้าพเจ้าใช้อ้างมานั้นยังแย้งกันเองอยู่
References
วันชาติ จาก wikipedia 24 มิถุนา เคยเป็นและเลิกเป็นวันชาติได้อย่างไร? โดย สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล 20 พฤษภาฯ วันสิ้น(วัน)ชาติ โดย เกษียร เตชะพีระ มนตรี ตราโมท จาก wikipedia ประวัติครูมนตรี ตราโมท ฟังเพลงปลุกใจให้ฮึกเหิม จากผู้จัดการออนไลน์ เกร็ดการเปลี่ยนชื่อ “สยาม” เป็น “ไทย” “ประเทศไทย” อายุครบ ๖๕ : ข้อมูลใหม่เกี่ยวกับการเปลี่ยนชื่อประเทศปี ๒๔๘๒ โดย สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล
(ผมชอบภูเขาอยู่แล้วครับ ไม่มีปัญหา)
Rethinker 